Artikel

Terwijl veel Nederlanders overdag verwachtingsvol naar hun zonnepanelen keken, ‘s avonds veelvuldig de barbecue aanstaken en ‘s nachts de airco lieten loeien… daalde in augustus de waterspiegel op de rivieren. Hierdoor ontstond er een serieus probleem met het laadvermogen van de kolenvrachtschepen, bleven de prijzen in Duitsland erg hoog en kwam er meer druk te staan op gascentrales.

Aangezien Nederland over het algemeen importeert, hadden wij hier ook last van. Daarnaast steeg de vraag naar elektra en gas door het einde van de vakanties. En dat terwijl de elektriciteitsproductie al op een hoog niveau draaide: nog duurdere eenheden waren noodzakelijk om stroom te produceren.

Bovenstaande zag je direct terug in de sterke spotprijzen, hoewel er tussen Nederland en Duitsland extra importcapaciteit beschikbaar was. Meer aanbod van goedkopere stroom hielp dus niet in het verlagen van de prijs. Het ontbreken van goedkopere producerende assets, zoals Borssele 30 (kapotte pomp), hielp ook niet echt. Daarbovenop werd de prijsstijging van de spotmarkt versterkt door hogere emissierechten. Bij ons rijst de vraag: bestaat de relatie tussen de spotmarkt en de kalender eigenlijk nog wel?

De voornaamste reden dat in augustus de forward prijzen van stroom en gas hard stegen - stroom 2019: 17%, gas 2019: 12% - had te maken met de CO2-rechten. Een groeiend aantal analisten, waaronder Mark Lewis (Carbon Tracker), verwacht dat de EU-emissierechten vóór de jaarwisseling een sprint trekken naar € 25. Dat is een verviervoudiging binnen 12 maanden; het hoogste niveau in 10 jaar. Men denkt dat dit tussen 2019 en 2023 zelfs oploopt naar een gemiddelde prijs van € 35 - € 40. De belangrijkste drijver achter deze voorspelling is de verwachting dat er emissierechten zullen worden achtergehouden, veroorzaakt door een nieuwe wetgeving om zo een kunstmatig tekort te creëren.

De prijsstijging van gas was daarnaast te wijten aan leveringsproblemen door verminderde Nederlandse productie, zomeronderhoud, lage opslagniveaus en beperkte LNG-leveringen door concurrerende prijzen in Azië. Tenzij de situatie van de gasvoorziening aanzienlijk verbetert, zal de krapte op de gasmarkt de prijzen blijven opdrijven. Dit zal - ondanks het hoge prijsniveau van emissierechten - het overschakelen van kolen op gas beperken. Waardoor steenkool op een hoog niveau blijft branden en de EUA-vraag toeneemt. Op deze manier zal de prijs verder worden opgedreven.

Augustus is van oudsher een van de rustige zomermaanden, met relatief weinig volatiliteit. Die rust leek vorig jaar aan het einde van de maand al verdwenen. Is er sprake van een fundamentele wijziging van vraag en aanbod? Wij denken van wel, want de vraag blijft groeien daar waar alle productie-eenheden aanstaan. Echter, het bouwen van een nieuwe centrale is niet interessant vanwege de relatief lage opbrengsten. Wij wachten daarom met smart op de nieuwe windparken op de Noordzee.

Dat was augustus. Op naar de derde dinsdag in september! Op die dag horen we meer over gaswinning, energietransitie, extra heffingen, certificaten van oorsprong en de wet energiebesparing. Misschien kunnen we beter een helm opzetten in plaats van een hoedje?